UNAFAHAMU KWAMBA MTU ANAWEZA KUWA "ADDICTED" NA MISOSI?

                       

Na. Mchambuzi wetu

Utangulizi

Suala la mtu kuwa "addicted" na chakula ni suala jipya ambalo wana-science wanaliangalia kwa ukaribu. Majaribio mengi yaliyofanyika kwa wanyama na binadamu yanaonyesha kwamba, kwa baadhi ya watu sehemu ambayo inakua "affected" au inayo-athiriwa na madawa kama vile cocaine na heroin vile vile hu dhiriwa na vyakula, ususani vyakula ambavyo ni vitamu. Vyakula ambavyo ni vitamu mara nyingi hutengenezwa kwa viambata vya sukari, chumvi na mafuta.

"Wapenda chipsi mpo?"

Kama yalivyo madawa ya kulevya, vyakula ambavyo ni vitamu sana husisimua kutengenezwa kwa kemikali iyoratibu kujisikia furaha au amani inayoitwa "dopamine"

.

Iwapo kemikali hii itatengenezwa na kumfanya mtu ajisikia vizuri, mtu huyo ataendelea kukipenda hicho chakula. Vilevile, chemikali hiyo itamfanya huyo mtu atake kukitumia chakula hicho mara kwa mara. Kitendo hichi kwa kitaalamu kinaitwa "reward pathway".

"Reward pathway" huweza kukua na kuzidi mifumo au "pathways" zingine inazohusiana na kutosheka nakushiba na hivyo kumfanya mtu awe anakula muda wote bila ya kushiba wala kutosheka hata kama hana njaa.

Watu wenye tatizo hili wanaweza kula mara kwa mara na jinsi wanavyokula ndivyo hamu ya kula inapozidi.

Wanasayansi wanaamini kwamba "food addiction" ndiyo sababu kubwa ya watu kupata unene uliozidi "obesity" ingawa hali hii huwapata ata  watu ambao wanamaumbo ya kawaida .

 Watu wenye "addiction" ya chakula huendelea kula kwa wingi ingawa hupata  madhara kama vile kuongezeka kwa uzito na matatizo katika mahusiano.

Kama ilivyo kwa watu waliokuwa "addicted" madawa ya kulevya, watu waliokuwa addicted kwenye vyakula hupata wakati mgumu katika kuacha hiyo tabia ata kama watajaribu.

Dalili za mtu mwenye addiction ya chakula.

Watafiti kutoka chuo kikuu cha Yale " Yale University's Rudd Center for Food Science & Policy walitengeneza "questionnaire" ili kuweza kuwabaini watu wenye tatizo la "Food Addiction" au kwa Kiswahili "Arosto ya Chakula"(Declaimer: Utanijulisha kama nimekosea jina"). Ili uweze kujipima maswali hayo utayapata HAPA.

have developed a questionnaire to identify people with food addictions. 

Unawezaje kumsaidia mtu mwenye " addiction" ya chakula?

Wanasayansi bado wanafanya kazi ili kuweza kuelwa kwa undani kiini cha "addiction" ya chakula. Wengi wanatoa maoni kwamba kupona addiction ya chakula itakua ni vigumu kuliko kupona addiction ya vileo.

"SIJUI WEWE UNAMAONI GANI"